कतारमा रहनु भएका स्रष्टा राजुमान राईको वाम्बुले राई मातृभाषामा मनका कुराहरू : त्वामल्वाम योर–१

मातृभाषा
राजुमान राई

(राजुमान राई क्वाल वाम्बुले राडु तिमे । ओखलढुंगा जिल्ला मानेभन्ज्याङ गाउँपालिका वडा नं.५ उदयपुर द्याल ब्ल्याङ्खा टोलल्वा आङ कुडु तिमे । आङ्गु त्यापिपि कतारल्वा बाःम । आङ्गुख्वा राडुयोरल्वा आङ त्वामल्वाम योर ¥याक्सै इल्वाङ फेसबुकल्वा क्याप्सै पासै य्वामेइ बाःम । ‘थामपाराख् ति राडुयोर ब्लेपाच्चाम’ (एनिहाउ राढुयोर बचाऊ) देचो अभियानल्वा बाःम । आल्वा जनवरी, २०२० ल्वाङ मे १५ सम्बा फेसबुकल्वा ¥याक्तुमेइ त्वामल्वाम योरतिचो आल च्वाब्बुन्चो बाम्मे । आम योरतिचो राजुमानङा तिम्मे । तिवाइँ वाम्बुले राडु समाज, मल्टन, रितुमबाया, पुसिह्यासि, रान्चोम–आरान्चोम योरतिचो फ्य्राक्साख्वा सौमेइ बाःम । आम योर वातिम्वाल चाकुङा त्वामल्वा ग्रोडिचो बाःम । सुँकाले या गाचो बाःम । तिवाइँ आम योर वाम्बुले राडुल्वा ¥याक्साख्वा च्वाब्बुन्चो आबा । आम ¥याक्ति च्वाप्तिम तिङ चाकुख्वाइ चिक्बिमे । इस्तिमाख्वा त्याँपालि आल्वा च्वाब्बुन्चो बाम्मे । –प्रधान सम्पादक)

उदयपुर द्याल ब्ल्याङ्खा टोल

१) ख्ल्वाक्टामख्वा होटुल्वा ख्ल्वाक्टामन्वा मितपासिपर्छ देन्साख् मत्जु–मित्जु वास्सेइ आङ पुमल्वाम काक्सि टिका बाइसाख् सातचोटि घ्लाप्चो उङगुइ टिँम ।

२) सत्तुरआन् छेउल्वा ख्राप्सिङ आड्अुमाक फेसबुकल्वा ख्य्राख्य्रा क्राब्वा र्यान्डा र्याफुना डुँम बाःम उङ्गु त्याप्पि ।

३) प्यारालाइसिसख्वा ख्याल्तुल्वा सिमल्वामेक रितुमेइ देन्सेइ चुप्पा सामा पासाख् ज्वाम्चोङ सेकि ङ्वाम्सेइ डिन्डि स्याम्चो उङ वाम्बुले राढु टिकिम ।

४) ब्अिःच्वा डुम्साख् कट्टु पाइसाख् फिला काइसापासेइ हाल्चामेइ ख्वाल्बास ट्वामचिन्चि चाहेइडुम्मे । इमस्याम खासि पासि ब्आब्आस आफ्वा ।

५) फुर्कु प्वाल्सेइ फुर्कु उच्वा ङासि ह्वाप्सेइ सालाङ सित्लि प्वाचो उङ वाम्बुले राढु टिकिम । त्याँस्वा भुमे पासेइ स्वाब्लेम जिसि जासेइ प्वाचोतिचो सुभकामना ।

६) ड्आँमाब्ल्याम उन्नति प्रगति फाइदा नाफा आमाइ आबामेइल्वाङ सुँखाआङ बुम । ढाट्आङ गाम । मुयोइ आत्यार्सि । आफ्वाच्वासे नाइबाङ डाःम ।

७) डाक्बुम्चो साल्बेङ डा फाल्सा या फुरि ङ्वाम्मे ! आडाक्बुम्चोङ चै साम या सेकिलुटि ङ्वाम्मे !

८) स्वापस्वार्वामल्वा स्वार्किख् सार्तिमेइस्याङ ट्वार्वार्वा डेन्चो स्वान्ढ्वाम ब्वाच्वा मुयो या टिकटकल्वा सालाङ सार राइपाब्बे ।

९) आक्वाल ब्वाकिइ मुयोङ झन ब्वाबाडाम आस्याल्टि आड्वाक्चो, आटिक्चो रेइ ।

१०) क्वाल आमाइ ठ्वासि आड्अुकि मुयोख् । ठाम दिन मिगिलि ब्आसाख्वा या कोरोनाख् ख्याल्टुम डेन्सि या बेर लाइआपाइ ।

११) पाक्चाबो ब्आसाख् कोरोनाख् ख्याल्चो टिवाँ आधा वाम्बुले राढुटिच्वा नुम्बोस्से पिलुक्चि डुम्किसो ।

१२) क्वाल कावाख् उन बोका वाँटिम थि, उङगुइ उनचेइ आस्याल खसि डुम्नुमेइ ? वाउःमेइ डा आङ योर साम्मे ।

१३) गुप्सोख् बल–बैस ब्वासिल्वा ग्याप्सो चुम्टि ब्औम ड्याम, बुडा डुमख्वा काङ्काम किक्रिम गुटि ब्औम ड्याम । उङ्गुइ इमस्याङ डुम्चाराउम बाःम ।

१४) जासि आहिप्साख् हिमाख् आचुइ आल्याङ्किक्कान्वा ! कुडुल्वास बाकिमा कोरोनाख् आचुइ आस्यङ्किक्कान्वा ।

१५) बाक्चो जट्टि क्लापक्लुप आपाइमा है उप्टिमा, ख्याप्टिमा । दिस्ना नुस्सो आमार्वाकिइ आमा डुम्किइ । आचुइख्वा चिक्सि आफ्वा बाःम ।

१६) द्यालल्वा प्वाकु हिप्चाल ख्याडापासाख् स्याच्चो मुयो उङ्गु । तिवाइँ पशुपतिल्वा चै बाल्चि जाप्साख् म्वाच्चो उङ्गु क्वाल समाजसेवि ।

१७) ब्अिम्ति बाङ्म– उङ डा नुम्बोल्वाङ्से सार राकाच्या आमाइ ख्यासि त्यार्सिइ आचाप्चे टिँम । बेबा बाक्चाल क्वाल रात द्यालल्वा खाउमोङ ठाल्नि बेल्का डुब्लोल मिः ठासेइ कावा कावा रापुकुब थि । इमब्वालौ क्वाल रिताब्याख् आङ् ब्अिसि हार्सेइ ‘इः हुडुम’ वाँटिमे । उङ्गुइ काक्सि च्यामप्राम्बाक आङ कुलिब्अिसिल्वा चाफुटि ग्वाउमेइ डा उपर्तलि डुम्मे । ख्राप्सा वाक्सा गाल सराप पास्सेइ ‘उन मुर्धा ङाचा पापि सिनुल्वाइ इः साम कैले आल्वाकान’ वाँटिमेइ थि । ट्यापिप इम योर ब्अिम्बोल्वाइ आः र्यान्डा गाम । आः त्वाम या ब्रिःम । सिस्कोक । ब्अिसि हार्साख् काइसा पाच्चाम आमा चलन टिया कोनि ।

१८) ठेकदारआङ् इटा बालुवा कुर्साख् चाइनिस च्यास्मा, जिन्स पाइन्ट पाइसाख् तामासा काइसा प्वाचो साल्बे २०७७ थोचेल्वा चै आचुइ हिप्सि आड्वाक्तुकानो ।

१९) क्वाल छाक जासाख् आङबस्सै म्वाल आख्वाच्वा रेइ ! क्वालचोट काम पासाख आङबस्सै या आड्वाक्चो रेइ !

२०) ग्ल्वाम्फुना राम या न्याटुम । ल्याटामख्वाइ होटुम, क्रोटुम, लाइफुना चुम्फुना आम्याल्टु ट्वामल्वा मिः वाःम ।

२१) रन्डिङ कुडुल्वा वााच्वाङ खाँचो आडुम द्याम ! आङ वाच्वा सिवाइँ बिदेस ल्वावाइँ ।

२२) फिलाङ क्रेप डा झन योरस्या आबा, उःच्वाख्वा साल्बेन पुम्चिङ हिप्चाल्वाइ वाखा क्वाबा आःडा ।

२३) फुर्वाम्चाल चालिङ जान्जास्याङ जोक्चो मुयोइ टिकटकल्वा वाखा राइम्मेइ आहिबु ।

२४) बाक्चो योर स्वाचाल सब्बैआङ त्वाम खाच्वा हुन्छ । आः लिमा टिँवा लिपिस्टिक ख्लेचो साल्बे प्वाकुङ जान्जास्याङ जोनुम् वात्ताक् ।

२५) प्ल्वाक्जान्जाख् ख्लिः कुर्सेइ ठेइसा बुक्सा पौल्वा आङ सत्तुर हिप्तुङ् सिटिलाका प्वाचो थि । क्वाल हेचे या इमस्याङ पाङाँप ।

२६) हाल्चासे हाल्चासे फेउ ह्याम्चो मुयो उङ्गु ! ड्अिवा कुपिख्वा या ग्लो–ट्याम्चो मुयो उङ्गु ! नुम्बो बेबाल्वा ड्अिवा क्रिसाख् परेइ आपाउल्वा, त्याँपिप मुयोक ‘आता–आता भोऽर भोऽर’ वाउँमल्वा, लिबा–लिबा को–र्याम्चो मुयो उङ्गु !

२७) हाल्च्वा मुयो ठेइकिम । आहाल्चो थाल्वाइ आब्लान्डिकि ।

२८) खुजिवा, च्वाजिवा कावान हाल्सि, बाक्सिल्वाङ इः खाँमा रान्चो लामल्वा हाल्टा बास्टा ! क्वाल दिन इः नौठाल सप्पैख्वा ख्वानुम्मे ।

२९) चालिख्वा या आहिप्तुमेइ दुखा बिदेसल्वा हिम्सिम बाःम ! आम दुखा पाचासे पाचासे आः ढ्वाटि या सिम्सिम बाःम ! नुम्बो आः मामाख्वा माँटिमेइ, गाँटिमेइ मकै हेपा आदाक्चो, ट्याँपिप बल्ला ड्अिवा स्यामाक, इम ग्राम्बुम्चो खिचुल या ब्अिम्सिम बाःम !

३०) रात दिन आनाइठु हाल्चो काकुख्वा क्लेटा या ट्याटुम ।

३१)

सुनसान चकमन्द खुच्च्याम रातल्वा, माङ हाल्साङ बाङ्म !
डुक्सोस मिका च्वासाख् आः भबिस्य माङ माल्साङ बाङ्म !
चाप्सा–आचाप्सा ज्वाक्सा–आज्वाक्सा, टुप्सेइ–ठ्वार्सेइ
चाकुल वाक्सेइ–प्य्राक्सेइ ठेइसेइ–बुक्सेइ आः दुखा माङ डाल्साङ बाङ्म !
ब्लेसि हिबुकान चेसि हिबुकान, सुब्बे दुम्कान फाब्बे दुम्कान देन्सेइ
भुम्जु उपो लिब्जु उपोङ ड्अिः माङ फाल्साङ बाङ्म !
आमाइ पासि आचाबु सितिसाम्ति बेलाल, आम बुडेसकालल्वा
त्याँडा ओसिम पाइसेइ जेइति सिचा ड्यारि माङ चाल्साङ बाङ्म !
हुइहुइ चिमचिम ब्लवाम्चो आम ट्वाम भानाम मुयोन् काक्सिल्वा
ख्राम्सेइ जिम्सेइ आः दुखा माङ साल्साङ बाङ्म !

३२) र्यप्टिरामख्वाइ आक्वारच्वा, आमाइख्वा आड्अुच्चो मुयो उङ्गु ! साल्बे र्वाम्चाल हिसा–हिसाक क्वाचो रुच्चो मुयो उङ्गु ! तिवाइँ ख्वाल्बो डुम्चो कावा मुयोन सेकि ङ्वाम्सेइ टुसेई, ढोग पास्सेइ आन जान्जा आहुच्चो मुयो उङ्गु !

Leave a Reply

Your email address will not be published.