चाम्डोस्याङ् जिन्दगि
–बि. सौगात
वाम्बुले राडु उल्काम् रंगरौसे आटिम् । कुडुल्वा मिःकाकु आ¥वाङ्वाइ, न्याच्चो आड्अुचो बामङ्वाइ कावाटिचोन् रंगरवास् आपाठु क्वाट गाँस हेपा आय्वाडिचो टिम्मे । कुडु, ड्याल्स्या इमखाल् टिमाक् राइचिनानि या इम्पाराख्वाम्से ब्वारिम्मे, ख्वालिम्मे । क्वाटनेइ योर टिम् इम् ग्रुपुसुम्सुम्म्या कुडु बाक्चो ड्याल् गोट्ना बेबाख्वा आस्याल्वाँ आँ ड्अुलिल् ङासि उडिसि ज्याक्टुम्याँ आचिक्टु । आक्वाल् ब्वार्सै ल्वाए उटि टास्स्या ङासि कामल्वाम् । जाटुरल्वा उल्का हिम्मे । बुढाबुढिटिड् ङासिख्वा डुक्चो । साल्चोटिचो या ग्राँग्राँ याक्चो । साल्बेटिचोक् चै इम्टिड्लाइस्या ङासि काप्टिग्वाक्चो । इम पाराख्वा जाटुर ल्वाम्सिम् ।
कुडुजम् पाचालाइ ड्आम्बि चलन ठि स्वाल्साक् ल्याच्चाम् । किम्सुलपुम् ल्आक्टुम्याँल्वाँ टिका पाच्चाम । आङ् डिस्ना रिःपो ब्लाम्को वाप्साक् आन् रिताबे ल्याब्बेकि ड्यान्साक् भुकभुक्ल्वा स्वाफु डिपाच्चाम इन्वा आमस्याला ड्यापुम् हाम्चाम । इम मल्टनख्वा ड्यालपाँल्वा साप्पि जोलखिसा ब्अ्वार्टुमाक् गन्नेमान्ने स्वाल्टिरि साम्बिम । इन्वा डाक्बुन्चो रान्चोलाइ कुडुल्वा जुम्साक् रितुम् फुक्साक् खारेवाल्वा रक्सि कुर्साक् फ्वाइफुडिचाम मल्टन ब्लाःम । ड्आम्बिम पारा ना नौठाँमे पारा, च्वाइमेख्वा बन्डा कुडुस् आजाच्चो । जाच्चोइ ङेवा न्वा ङेबेन्वा योरडार आडुइच्वा । बेबाचै ज्वालपास्सै ल्वाचो । साल्चोङ क्वाटनै साल्बे बाक्चो, साल्बेक चै ल्अिबाल्अिबा चाकुम्लाइ डाक्टिबाक्चो । इन्वा डाःपुचो डाःपुचो ब्लापुचाल्वा फ्वाइटिरिः ख्वाइ त्यार्केने जासै ल्वाम । इल्वाङ् ट्याप्पि प्व्राक्टिरि ब्लाःम बाःम । फकेइ पा–पुसाख्वा टुरप्व्राक्चार ।
जाटुरङा छेक ठिः । साल्चोटिड् नाँ–भ्यान्ल्वाँसे मालेमुले बाम्मे । कुडुटिड्ल्वा ब्ल्याप्ड्वाम पाम्से ल्वासुक टिसि आचाप्चो डुमिम । इम्सेस चुवापुमल्वाम् नानिन्वा क्वाट चरन जोहोरि फेग्व्राबिम । वाल्बो स्वान्ढ्वाम् ब्वाचे ट्वाक्सिपुम्लेख्वा उर्डि पौःम– ‘ट्याँ आम साल्चोटिड् जाटुर डिकिम् है ।’ सबैख्वा उक्सेइ डुमिमाक् वाम्मे है । इलडा उङ्को डिसिस् पर्छ ड्याम्मे । हो, टिम् । इब्वालौ ‘अहँ अहँ आडिकि,’ फापपुम्ले कान्छा आबिटि, आडिटि योर पौम । क्वाट ङासिक् डुक्चो क्वाटनेइ ङासिक् डुक्चोख्वा हाटेमाला पापुसै कान्छालाइ या स्वालल्वाम्मे है ।
चुवापुमल्वा नानिख्वा ‘आहाऽ आहाऽ आहाऽ !’ डेस्या, डेस्या चार्जाबारिल् पामुन्चो बार चार्जा बारिपट्स्या टोःप्ल्याबिम । बुम्माक् फेरनै इमह्याट्ठोस चिम्बिम । कोकाक्ल्याक् वामाट्मे ‘उन्टिड् ठ्याप्सारो ङासिक् डुनिम्मे रै !’ डेल्वा–आडेल्वा इमह्याट्ठोस् टारचिम्माट्मे ।
नानिखो ब्अिम्टुम्, ठाम् ङासिक् बुक्सि आचाप्चो, इम्याक् चै चाकुम्लाइ ङासिक् डुक्चो हिप्चो रै । ङासि डा राहु स्याः राहु । राहु चासिम् इन्वा हालिम्मे याम्सि आचाप्चोतिड् । क्वाटछिनल्वा नानिक् हिप्टुम् डाप्सिल्वा याङ्ग्लेटि फापपुम्ले कान्छा । क्वाट बर्कोखो लाब्अ्वाम्टुम । नानिक् आचिक्टु म्यालटुम् आम्याल्टु ? चिचिर डाक्चो कान्छाख्वा आः ट्वाम कौम्याँ स्याम् डेःम । ट्वाम् आफ्व्राँसुचि ।
‘नानी ट्याँसो सोरु न्वा टोस्याल ¥वाम्चाराक्टिुचिम् बाःम है ।’ नौऽऽऽठाँ ठ्वाइसिम् कान्छाङ् स्वान्ढ्वाम । सोरु न्वा टोस्याल क्वासै नानि जुम्जुम् आँखाँमा ¥यान्डा ¥यासिम । आमै आसौ ।
जाटुर ब्लान्डिमल्वा इम ठाउँस्या ख्रिँःह्योम्मे । ह्वाऽह्वाऽ फिउऽफिउऽ ठ्वासि आफ्वामक्याउ । आमासख्वाल् ब्लाम्मे रै ड्याम्माक् बाजारेक् ड्अ्वाबु ब्आर्बिम । हिबिलौ छ्याप्प्य्राक । इल्, ‘उनुइ रैनि । उनुइ रै नि ।’ द्यान्सै ङासि काप्सै । आक्वाल खोखो चाक्टुइ उटि म्वाल गोट्नाम् ङासि प्राक्टुम । भानाल् पट्टिम् साकबारापुम्लोम् साइलिन् जुवारि वाप्सि ठालेडुम्मे । वाखा रान्चो साइलि इमस्याङ् ब्रोचो स्वान्ढ्वाम रै । मुयो आक्वाल जुम्चो इमस्याङ् जुप्चो रै सालाङ या । ठ्यापु सुमाराङ्खा आब्वाचो ठिटाटिचो ख्वै साइलिङ ज्याकज्यावाख्वा हो कि ङासिक् उल्का पौया टि । ख्व्राबिम् है ख्व्राबिम ।
मुयो कुडु ल्अिम्सि ठालेपाम्मे । सालाङ ओझै आडुम् । साइलिङ् कावाटिड् ‘लुः भ्वायो ना, ढावाना’ ड्यान्साङ् बाम्मे । साइलि या भ्यानिम् खोखोल्वाम् सालाङङा राःप ठ्याप्पै प्लयासि आचाप्टु । क्वालो ल्वाम्मे, क्वाट्नेइ ल्वाम्मे । पाम्से मुयो निख्रै डुमल्वाम्मे । साइलिङ् कावाटिचो या ल्वाम्मे । साल्चोटिचोक् सालाङ प्ल्याम्माक् इल्वास् इखिर्बिम् ठि साइलिलाइ । आम्पाम्या, आम स्वाम्या चाकुक् क्वाचाम् ठ्वाचाम् आम्पाट् ? ल्याखै आपाचाल्वा ठ्वाइसिम् ठि साइलिङ् ल्वासिमाल्सि स्वान्ढ्वाम । ङासि, ग्ल्वाम्सि डुमब्अ्वाल्टि मुइ ड्वाइडुमिम । डुक्सोप्वाखा चुवापुम्लो नानिख्वा ठौम् ‘फापपुम्ले कान्छाख्वा बिहे पाइसिम् ड्याम ।’
साइब्याल्काम् डाप्सि ब्अिम्टुमाक् स्वान्ढ्वाम् चिमचिम् खामल्वाम । ब्अिम्टिुम्, ‘आटिरमुन्चो योर आठा रान्चो ।’ सोझो ना सिधाम् मुयो ठि । आचु ब्लाटुइ रै ? चेलाडाला पाचाल्वा साकबारा साइलि रै । इमस्यारान्चो साल्बे तिर्सुमाख्वाक् रै डाप्सिल्वा आब्वार्को फेउयोट्गाँकाक्माक् हाल्मेँ । चिकाप आङ् स्वाकस्वा बुःम । चिचिर आङ ट्वाम या खाम । ब्अिम्टुम् ‘नानी ट्याँसो सोरु न्वा टोस्याल् ¥वाम्चाराक्टिुचिम् बाम् है ।’
साइलिलाइ आस् ओब्बाक फकेइ पाम्या साइलिख्वास् चिक्टुम । आबिसिसे ढेइबिम । इन्वा ठाम्सेइ आड्अुमाक् बिसिम । ल्याच्चाम ब्यालाल आचुइ आबिचो । सप्पै बु–टोचोङ्खाम । चाम्डोस्याङ । नानिङ् डाप्सिल्वाँ बुक्साक् काववल ब्अ्वाल्फु डिचोे फापपुम्लेलाइ क्या कान्छिङ कुपि ख्व्राबिम रै । चुवा पुमल्वा नानिख्वा नौठाँक्या चिक्टुम । कान्छा डा सालाङ् सिट्लि सुडाम्स्या टिम । साइलिक् सालाङ ट्याँपिप पौम कि आपौ ? आचिसि ।
२०७४ पौष ३०, कोटेश्वर, काठमाडौं ।
(यो कथा लिब्जु–भुम्भु त्रैमासिक वर्ष २४ अंक ४, पूर्णाङ्क ७२, २०७४ माघ–चैत (किरात येले संवत् ३७९७/सन् २०१८ मा प्रकाशित छ । सम्पादक)
