Category: मातृभाषा

  चाल्स डिकेन्स गाउँदेखि तल नदीपारी हिलेपानी या जाक्मा गाउँतिर जन्मेका हुन् जस्तो लाग्थ्यो–उ बेला । निम्न माध्यमिक तह पढ्ने एउटा अल्लारे ठिटो । डेभिड कपरफिल्ड वाम्बुले राई मातृभाषामा पढ्न पाउँथ्यो । लिब्जु–भुम्जु पत्रिकाको प्रायःजसो अङ्कमा चाल्र्स डिकेन्सको डेभिड कपरफिल्ड क्रमशः पढिरहदा यो चाल्र्स डिकेन्स भन्ने मान्छे गाउँ पारीको हाम्रै नाता पर्ने रहेछ जस्तो लाग्थ्यो […]

वाम्बुले संस्कृति : संघीय प्रदेश नं.१ ओखलढुंगा र खोटाङ जिल्ला दुधकोसी अनि सुनकोसी संगम आसपासका किराती वाम्बुले राई समुदायमा हिउँद महिना मंसिर, पुस, माघ, फागुनमा पितृकार्य गर्दैआएको भेटिन्छन् । विशेषगरी ओखलढुंगाको उँबु, वाक्सा, मानेभन्ज्याङ, केतुके, माधवपुर, रिचुवा, जाक्मा, हिलेपानी, सोक्मटारतिर मंसिरमा नयाँ अदुवा र धान पाकेपछि घरैपिच्छे वाम्ला (न्वागी) गर्दछन् । त्यसैगरी, खोटाङको बाहुनीडाँडा, बेता, […]

१. फुरिस्याङ् ज्वाक्चो इः ब्ल्याम कुलि रान्चो सोरुस्याङ् ज्वाक्चो ड्अुसुमल्वाम फुलि रान्चो इः स्वानढ्वाम सिलाखा इल्वाङ् स्वाभाउ रान्चो आज्ज्याँ तोसेलस्याङ ज्वाक्चो इः कुलि रान्चो । २. आरान्चो खासि प्वाचोतिड् बुर्सिपर्छ उङ्तिड् आन त्वाम ड्अ्वाबुन साकुम थुर्सिपर्छ उङ्तिड् इमब्वाल्वाइ आमाइ आनाइठु आर्याबिङ क्वाल दुम्साक इम्यान तिल्याम चुर्सिपर्छ उङ्तिड् । ३. उनुक प्लिइमाक त्वामचिन्चि न्यातुम बाःम ब्लेक्चाम […]

आदिवासी किरातहरुमध्ये बाहिङ  राई पनि पर्दछन् । बाहिङहरुको मुलथलो सोलुखुम्बु र ओखलढुंगा जिल्ला हो । बसाइसराइको क्रममा खोटाङ, उदयपुरलगायत देश–विदेशमा पुगेर बसोबास गरेका छन् । बाहिङहरु बसाइँ सरेर गएसँगै बाहिङ भाषा, संस्कार–संस्कृतिहरु लोप भइरहेको छ । आफ्नो मौलिकता, भाषा, संस्कार–संस्कृति आधुनिकताको चेपुवामा पर्दै गएको छ । बाहिङहरुको संस्कारिक पितृकार्यमध्ये हङ अर्थात् सेग्रो सबैभन्दा जेठो वा […]

ल्होसारको शाब्दिक अर्थ नयाँ वर्ष हो । ‘ल्हो’ भन्नाले वर्ष र सार भन्नाले नयाँ भन्ने बुझिन्छ, अर्थात् हाम्रा पुर्खाहरूले नयाँ वर्ष मनाउने चलन धेरै अघिदेखि चलाउँदै आएका रहेछन् । बाह्र ओटा पशु–पंक्षीलाई मूख्य आधार मानेर तिनीहरूकै नाममा लोसार मनाउने परम्परा रहिआएको छ । क्रमशः च्यि लोे (मुसा वर्ष), लाङ लो (गोरू वर्ष¬¬), तग्लो (बाघ वर्ष), […]