अरदेस–परदेस भाना ल्वाकिमेइल्वाङ कोइखो ड्आङ्मा द्यालपाङ निक्खो ब्अीम्तिम रै । चाकुखो मुयोन आमन पुसिह्यासि थाम्सेम बाया इम्सेलास फिरयोचोरै । उङ्गुए आम दुखान कुनामानी पासै सात समुन्द्र ह्वाम्बा ब्लेमेङ नाके सात बर्खा दुम्साङ बाःम । उफ ! आसेलसम्बा गिक्चोति आम आः दुखा ? आक्वाल कमैपाइवाइँ टुङ्क्रोल काकु भरेइ पामुन्चोस्याङङा हिम्मे । हिसाब–किताब च्वाप्चाम मल्टन आबाक्चो आब्लेम । आक्वाल च्याम्सिए देन्साक आम्से जाचा, टुचा, चिरबार कुडु खर्चा मैपाचा । उतिल्वास खोरुम्मे । इमेल्वास त्वाम साङ्खो पाइसेइ ब्लेन्चाम । उङ झ्याक्ने आम परदेसल्वा, आम दुखान् । बिदेसल्वा दुखा पासाक ड्आङ्मा देसल्वा क्वालथोक पासि फ्वामतिम देन्चो ङाबुना खन्डकुना भानालाम ल्यातामल्वा निक्खोखेप हिब्बेङथि । ङाबुनान्वा तोलान आसेल्वाइ आ¥वाम्चोरै । इस्तिमाङ्खो इम ङाबुनाए साम्बे । आम्सेङ ज्वाक्चो ङाबुना चाकुम मुयोख्वाए मोक्बिम हिब्बे ।
द्यालपाङल्वा माङ स्कुल परेइ पाम्से ब्आस्र्वामुम्चोम ब्अीन्यातिच्वा थालो थालोम देसल्वा क्वालक्वालचोट अनलाइनल्वाङ ‘हाइ ब्रो !’ देम्मे । इम्सेदा आम्सिङा दौतेरी तिचोङ द्यालपाङ सहर बाम्मे । इल्वाङ सिकालाका बिदेस उमुम्चो बाःम । सबैख्वास दुखा नौठाल आम्से सुखाके दोःक्लिसिम बाःम तिम देन्साक । तिवाइँ ड्आम्बि ड्आम्बि बिदेस ल्वाचोतिचोए त्यावाइँ डोङात्मेङ आबा नेपालल्वाङ बिदेस उसी । क्वाट मुयोङ उमेरख्वा ग्वाक्तुम ड्वाक्तुम भरिस भर्ती दुम्साक पल्टन गोत्ना जागिर जासाक लिम्साख्वाइ फेरि बिदेससे उम्मेङ हिब्बे । इस्तिमाख्वा आम दुखा निक्कै हिक्बोस बाःम तिम द्याङ्म । तिङोइ फेरौनि आम्से समयको ग्वाक्चोस रै । ड्आम्बिम बिदेस ल्वाचो लाहुरे उपोतिचो द्यालपाङल्वास पेन्सन जाम्मे दुखा पाम्मे । नौठाङ आम्से ठापुतिचोए पेन्सन लिम्साक फेरिए बिदेस थालोथालो ल्वाम्मेङ तिम ।
इल्वाङ सुबिधा तिरिम्वाल आक्वाल बेलायतसे ल्वाम्म् र बेलायती सेनाल त्यावाँ भर्ति दुमिवाँ आन जाहान परिवार इल्वाङ मामा–पापा ल्यास्सि च्वाप्सि हिबिम । आम संसार गोर्ना थालोस बाकिवाइँ ड्आङमा देस, द्यालपाङ आचुइख्वा मास्सि आफ्वाचोरै । दुखा थालो तिवाइँ आब्रोचो रै ।
इम अम्टाइ हाट (कटारी) ल्वाङ चारपाटा डोको, ड्ओबिर, खखन, टोक्मा पाइसाख्वा भारिए कुर्सिमेङ बाःम । लेक–बेसि भ्वारे डोकोन् निक्खो पाइसिम । प्वाकु लोचेल्वाङ हल ख्वार्चेसम्बा । रि–ताबे आबाम्लो पनेर काकु कुर्चोल्वाङ हुर्कुलुमल्वा क्रोबोम ख्रिचाम, ह्वाप्चाम, छ्याप्चाम, इच्चामसम्बा जोसिम थि । नौठाङ समय फ्वाइसिल कुडु प्लेसाक भाना, भाना प्लेसाखवाइ झन भाना दुम्सिम । आम पापि त्वाम ब्अीम्चोस तिम चाक्बेल भाना भानास क्वाटचोट भाटास दुम्चो ? मुइ देपातुम । बिदेसल्वा मुयोखो हिप्चाम दुखाससेचै कामङा ज्वाक्तिसिल्मा आबाम्वाल, मुयोन योर आजोसिल, बुझेइ आपाइसिल इल्वाङ आबुसेङ धेर परेइ आबाबल । आम्से रान्चो परेइङा बावाइँ आतिर्चे ठाउलो आतिर्सि तिरचाम ठाउलो तिरसिफ्वाम ।
आम्से च्यापब्रोसेम दुखा चेइचाल जेइचाल, काप्सै, क्लाप्सै ल्वाचाल रान्चोए दुम्मेङ । इस्तिमाख्वा उङचै मनग्गे मुयो बिदेस ल्वाम्कान देन्साक आदेउँ । इक द्यालपाङ देसल्वाङ आबुस्याङ हलो ख्वार्चाम, इः क्वाक्चाम, भारि कुर्चाम, घास रिक्चाम, सिप ब्वाचो मुयोलाइ निक्कै गारो दुम्चोरै बिदेसल्वा । आबुस्याम न्यात्सि चाकुम मुयोए ¥वाम्मेङ बाःम ह्वाला । ड्आङ्मा ठाउल्वास चेइचो, प्वाचोतिचोलाइ चै उङ आसेल्ति हौवा वाच्चोस बाःम । आत्जेस स्वाचामेस तिङ आम क्वाट भबिस्से आम्सि चिकाब रान्चो दुम्मे देन्साक हालमुम्चो तिम । तिङोइ खै ! लाःम डा गिमेङ–गिमेङसे दुम्में बाःम । ड्आङ्मा भबिस्से रान्चो पाल्दिचाल पाल्दिचाल कुडुल्वा ड्आङ्मा नुनु तिचोङ भबिस्से होजिमेङ बाःम । उफ ! आम मुयोन जिन्दगि आम्सेस रै ।
देउसि ब्अीम्चाल ब्अीसि रसैदुम्मे । फुरिमाला हेसै देउसि पाचाम । गाइबस्तु साठु म्वाच्चाम । इक ब्ल्याम भिन्दैसे ब्वाकिम । इक पुर्खाख्वा पासै हेब्बेइ चलन । बाजिङा तिङोइ आम वाम्बुलेङ संगिना चाम्दो पासाङ्से बाकिम । नुम्बोजुक्नोङ पाह्योम्में आम रितुमबायातिचो वाम्बुलेङ सेइसिराचाम दसि तिम्मे । उङतिचोखो आङहिस्सिस ब्लेपात्चाम बाकिम राडुमापा वाम्बुलेख्वा । नापेसम्बा आम ब्लेन्चोस बाःम ।
पासै हेब्बेङ आम्से रान्चो खासितिचो चाम्दो, सित्लि, सालाङ चिकापनै रान्चो पाचाम बाकिम । ज्वाक्चोख्वा चाकु चेइचाम, रान्चो योर रान्चोस पाचाम । आरान्चो योर ब्आर्सै ल्याच्चाम बाकिम । नाटक काइसा पासाक । सालाङ पासाक । सित्लि पासाक । वाम्बुलेङ द्यालपाङ टोल भेकाए ।
२०६८ सालल्वाए ख्वाल्बो खासि दुम्मेङ बाःम– ‘फोकुल सांस्कृतिक महोत्सब’ । फोकुल डा क्वाट द्याल टोलङा तिम । मुयो ड्आङ्मा टोलटोलल्वाङसे चाकु मुयोनान खाचिल सेइसि राचाम तिमे । त्याप्पि द्यालल्वा युवा क्लबतिचो, महिला समुह, मामा समुह आमाम हो आमाम साप्पि मुइम्मेइ बाःम । वाम्बुले द्यालपाङल्वाइ आत्जेस सप्पैख्वास आन तहतहख्वा ड्आङ्मा टोल, द्याल राइपाच्चाम सेइपाच्चाम खासितिड पाचा मुइम्मेइ बाःम । द्यालल्वाम युवा क्लबतिचो रान्चो खासिल्वा जुमिमेइ बाःम । रान्चो खासिपाचाम, आरान्चो चै ब्आर्चाम खासिल्वा बडेख्वाल युवा क्लबतिड मुइम्मेइ बाम्मे । स्थानिय सरकार देमुम्चो आम तिम । शिक्षा न्वा स्वास्थ्य रान्चो पाचाम, अनिकाल दाल्चाम ख्वाल्बो योर तिमे । चाकुम संघसंस्था दुइसाख्वा उद्योग, आधुनिक खेतिपाति, मोटर इन्जिन बनैपाचाम, मोबाइल, घडि, रेडि, टेलिभिजन बनैपाचाम स्याम्मे खासिल्वा साल्चोसाल्बे पुस्तातिच्वा चेइसाख्वा द्यालल्वा प्रगति पाचाम । ‘ह्वामल्वा ब्वाचोङ त्वामल्वा आबा, त्वामल्वा ब्वाचोङ ह्वामल्वा आबा, द्यालपाङल्वा खटेइ दुम्चो मुयो आबा ।’ उङ बिदेसल्वा बाकुवाइँ चाम्कुमेइसम्बा द्यालपाङ रान्चो पाचाम ब्अीम्कुमेइ बाःम ।
raichi_wamwambule@hotmail.com
त्याप्पि– बिदेस
लिब्जु–भुम्जु ४७ ल्वाङ
