Category: कला साहित्य -संस्कृति

गीति–काव्य : प्रिति   मुग्लान हिंडें साउको ऋण तिर्ने सपना बोकेर ती मेरी उनी मनकी रानी प्रितिलाई छोडेर ।। साहस गरी म पाइला चाली पुगें म देउराली प्रितिले मलाई पर्खेकी रैछे आँसु है खसाली ।। उनको आँसु भुइँमा झर्यो साउनको झरीझैं मेरो नी मुटु दनदनी जल्यो के गर्नु बरी लै ।। धन कमाई चाँडै फर्केर […]

‘ढ्वाङ्कुम’ चलचित्रको जन्म –विकास सौगात   युवाहरु समाज प्रति सकारात्मक र जागरुक भइदिए समुदाय आफै विकसित भएर जान्छ । त्यस्तै एक वाम्बुले युवा आफ्नो पहिचान, भाषा, संस्कार र संस्कृति प्रति चिन्तित भएर भविष्यमा गौरव गर्न सकिने इतिहास लेखन कार्यलाई केन्द्रविन्दु बनाई गाउँ फर्किन्छ । गाउँ र सहरवीचको चेतनाको स्तर, रहनसहन जस्ता विविध कुराहरुमा भिनन्ता देखिनु […]

कथा : सहारा –जगत राई (प्लोकोचे) काका, नमस्कार ! पिढीमा बसेर बुढीमान्छेले ल्याइदिएको खाजाको बटुको उठाउँदै मात्र थिएँ । कसैले पछाडिबाट बोलाएको आवाजले झस्किएँ । र बटुको त्यत्तिकै राखेर पछाडि फर्केर हेरें । पुछार टोले जेठा रहेछ । उसलाई देख्ने बित्तिकै मनमा चिसो पस्यो र पनि आफूलाई सम्हाल्दै ‘ए जेठा पो ! यतै बसन…’ भनें […]

गाउँघरबाट : डुम्फुरे -शुभचन्द्र राई पिठ्यूको सानो बोराको पोकोलाई नाम्लोसँगै कुनामा फ्यात्त फाल्यो र खुइया सुइसुला मारेर पिंढीमा थचक्कै बस्यो डुम्फुरे । उसले मैलाले कक्रिएको ठाउँठाउँमा फाटेको शिरको ढाका टोपीलाई निकाल्यो र त्यसैलाई रुमाल बनाएर अनुहारको पसिनालाई पुछ्यो । चाउरिएको गाला, टोड्को परेको आँखा, टुसुक्क निस्किएको ध्याब्रे नाक, ओंठमाथि २०, २५ वटा जति सराबरी फुलेको […]

किरात लिपि, किरात भाषाहरूको आलेखन र किरात राई अगुवाहरू लेखसार किरात लिपि वा लिपि सम्बन्धी सामयिक प्रश्नहरू र लिपि सम्बन्धी दुई सन्दर्भहरूबाट आरम्भ गरिएको यस आलेखमा लिपि विकासको विकासवादी सिद्दान्तको विसद पृष्ठभूमिमा किरात लिपिको विकासका केही तथ्यहरू, किरात लिपिमा किरात भाषाहरूको आलेखन र किरात लिपि प्रचार र विकासमा समर्पित किरात राई अगुवाहरूबारेमा चर्चा गरिएको छ […]

जनजीवनसँग जोडिएको किराती लोकबाजा र बाँसुरी दिवस गणेश वाम्बुले राई वाम्बुले राई समुदायमा बुढापाकाको एउटा भनाइ छ– ‘बजाउन जाने पो बच्छ मुरली, फकाउन जाने पो मान्छ तरुनी ।’ गीतको लयजस्तो तुक्का मिलेको पंक्ति साह्रै मननीय छ । सोझो अर्थमा मुरली बाजा बजाउने पुरुष तन्नेरीले हो । बजाउन जान्यो भने मनमोहक धुनमा बज्छ । बजाउन नजानेमा […]

कोङकोङ वादन पहिलो पुरस्कार झापाका बलबहादुर राईलाई लिभु संवाददाता काठमाडौं– पहिलो पटक आयोजना गरिएको ‘विश्वव्यापी अनलाइन कोङकोङमा (बिनायो) वादन खुला प्रतियोगिता २०७८’मा झापाको कमल गाउँपालिका–६ का बलबहादुर राई प्रथम हुनु भएको छ । किरात राई सांस्कृतिक कलाकार संघले अनलाइन माध्यमबाट प्रतियोगिताको आयोजना गरेको हो । प्रतियोगितामा खोटाङ जाल्पाकी पम्फा खालिङ राईले दोस्रो स्थान हासिल गर्नु […]

ब्अिम्तालो नेपाल ओ नेपाल ! उनु आ त्वामाचिन्चिङ फेते–रुङग्याम उसुनारि नेपाल उनु आ उसुनारि गोताम उसुस्याम्मे नेपाल उनु आ को–चिचिख्लि गोताम नेपाल उनु नेपालिङ नेपाल ! उनु चीन न्वा भारतआङ खाचिल्वाम नेपाल उनु आ त्वाम न्वा त्वामाचिन्चिङ खाचिल्वाम नेपाल सा¥वास इ ब्अिम्ता पाःम भाना बाङुवाँया भाना बाक्चोआङ सा¥वास ब्अिम्ता ब्लाक्चो रै ड्आख्वा सिचो तिकिम रै […]

राष्ट्रिय कविता महोत्सवमा भोजपुरकी कविता राई प्रथम लिभु संवाददाता काठमाडौं– नेपाल प्रज्ञा–प्रतिष्ठानको ६४औं वार्षिकोत्सव (असार ९ गते)का अवसरमा आयोजित राष्ट्रिय कविता महोत्सवमा भोजपुरकी कविता राई प्रथम हुनु भएको छ । भर्चुअल माध्यमबाट आयोजित कविता प्रतियोगितामा राईको ‘देशको नक्सा’ शीर्षक रचना प्रथम घोषणा गरिएको हो । त्यसैगरी धादिङकी अमृता स्मृतिको ‘डढेलापछि पनि बसन्त आउँछ’ शीर्षक कविता […]

किरात लिपि अभ्यास गणेश वाम्बुले राई ‘लिब्जु–भुम्जु’ त्रैमासिक पत्रिकामा ‘किरात लिपि अभ्यास’ २९ शृंखलासम्म छापियो । किरात लिपिलाई सिरिजंगा लिपि पनि भनिन्छ । अभ्यास शृंखलामा ‘किरात–वाम्बुले’ फोन्टमा प्राविधिक त्रुटिहरू दोहोरिन नदिन तथा निरन्तर अभ्यासका निम्ति प्रस्तुत गरियो । यो मुलतः किरात लिपि हो । फोन्टको नाम किरात–वाम्बुले रहेको छ । सिरिजंगा लिपि लिम्बू भाषा तथा […]