डा. माधव प्रसाद पोखरेल : संस्कृत किन कलको बिउ नेपालमा ? 

संस्कृत किन कलको बिउ नेपालमा ? डा. माधव प्रसाद पोखरेल संस्कृत विश्वको सबभन्दा समृद्ध भाषा हो । संस्कृत मात्र विश्वका सात हजार जति भाषामा त्यस्तो भाषा हो, जसमा रचिएका ग्रन्थहरू ‘ऋग्वेद’ (इपू. १२००) देखि आज सम्म अर्थात्, झन्डै तिन साढे तिन हजार वर्ष सम्म अटुट रूपमा पाइन्छन् । ‘ऋग्वेद’ जति पुरानो पूर्ण ग्रन्थ विश्वमै कतै छैन ।   यो […]

Continue Reading

वाम्बुले भाषाका युवा कवि नमेश राईको नविन सिर्जना : इन्चि पालो (हामी दुईको पालो)

इन्चि पालो नमेश राई चिरबार ड्अिवा पौमेइल्वाङ स्कुल दिसि जेचिम थि क्वाल निस अक्षर सेइचिमेइल्वाङ दाइम–दानिम द्यान्चो चिठि रेचिम थि उनलाइ चिठि र्याक्चा क्वाल आः ब्य्राम्चि साःम थि बडेख्वाल दानिम र्याक्चालाइ कापि ठिक्का पाःम थि उनुइ ब्य्राम्चि सानुम थि चिठिङ लागि ब्य्राम्चि साचाम इन्चि पालो । त्यावाइ ब्अिम्निम उनुलाइ क्वाल आः ब्य्राम्चि साल्वा मामा–पापा लिमा […]

Continue Reading

युवा कवि अम्बिर राईको वाम्बुले राई भाषामा गजल : कोरोनाख्वा पौम्वाल

कोरोनाख्वा पौम्वाल अम्बिर राई क्र्याम्खोख थुरथुर खिचाम रै कोरोनाख पाचाल जासि आहिप्साख सिचाम रै कोरोनाख पाचाल ख्वाल्बो ह्याक्का सब्बैख्वा माक्स पाइसाख्वा हाल्फु पिफु दिचाम रै कोरोनाख पाचाल भानाभाटा हाल्किमल तिन फिट चाकुल्वाङ हाल्चाम रै पिचाम रै कोरोनाख पाचाल सरकारख्वा कुडुल्वास्से बाकाने है वातुमल उङतिच्चो बिचाम रै कोरोनाख पाचाल सार्वा स्वाक्वान्या पाइमल हाच्छ्यु पाइमल चाकुनपड आहिचाम […]

Continue Reading

दक्षिण कोरियामा कार्यरत युवा एम.बी. थुलुङको लकडाउन अनुभूति : लकडाउनले दिएको पीडा

नेपाली जनताले लकडाउनको सास्ती खेपेर बसेको आज ६० औ दिन भएर खानेहरुको दाँजोमा कमाएर खानेहरुको लागि यो समय साच्चै कष्टपुर्ण छ। बिगत ३ महिनादेखि बिश्व कोरोना कोभिद-१९ महामारीबाट आतंकित छ। जुन भाइरसको प्रत्यक्ष असर युरोपियन मुलुक देखि ठुल-ठुला धनी  राष्ट्रहरु कुनै पनि अछुतो रहेनन्। चिनको वुहान प्रान्तबाट फैलिएको महामारी मानव बिनाशको खतरा हुन सक्ने सुचना […]

Continue Reading

कोभिड–१९, देश-विदेशमा वाम्बुले राई मातृभाषा चिन्तन

मृत भाषा संस्कृतको चाहिं हाई हाई गणेश वाम्बुले राई, लेखक  Friday, May 22, 2020। काठमाडाैं मलाई लागेको थियो-  हामी पढेलेखेकाहरूले मातृभाषा लेख्ने अभियान सीमित व्यक्तिले मात्र अनुशरण गरेका होलान् । कोभिड- १९ महामारीको रूपमा विश्व आक्रान्त पारेपछि जब लकडाउन सुरु भयो तब आफ्नो सन्दर्भ कोट्याउने साइत जुर्यो । लकडाउनको साथी इन्टरनेट बन्दै आएको छ । यसले अन्तर्राष्ट्रिय […]

Continue Reading

संस्कृत भाषाको राजनीति

जेष्ठ ४, २०७७ आहुति काठमाडौँ — नपालमा फेरि एक पटक संस्कृत भाषाको अध्यापनसम्बन्धी बहस उत्पन्न भएको छ । सरोकारवाला जनताको जीवनमा गम्भीर प्रभाव पार्ने विषयहरूमा गुपचुप निर्णय गर्ने र बलात् लागू हुने बेला मात्र थाहा दिने नेपाली राज्यको परम्परागत घातक शैली कक्षा एकदेखि नै संस्कृत भाषा पढाउने निर्णयका सन्दर्भमा पनि पुन: प्रकट भएको छ । नयाँ संविधान […]

Continue Reading

साधारण धारको विद्यालयमा फेरि संस्कृत

गणेश वाम्बुले राई काठमाडौं- सरकारले विद्यालय शिक्षालाई साधारण, संस्कृत र प्राविधिक गरी तीन धारमा सुचारु राखेको छ । शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधि मन्त्रालयले शैक्षिक सत्र २०७७ बाट संस्कृत शिक्षालाई साधारण धारतर्फ कक्षा १ बाट वैकल्पिक विषयका रूपमा ‘अस्माकम् संस्कृतम्’ (हाम्रो संस्कृत) लागू गर्ने भएपछि यतिखेर चर्को टिकाटिप्पणी हुन थालेको छ । सरकारले ‘मातृभाषा वा स्थानीय […]

Continue Reading

भाषाशास्त्री डा. तारामणि राईको गम्भीर आलेख : मातृभाषीविहीन संस्कृत भाषा

डा. तारामणि राई  शिक्षा मन्त्रालयअन्तर्गत रहेको पाठ्यक्रम विकास केन्द्रले ऐच्छिक विषयका रूपमा पठनपाठन गराउन संस्कृत विषयको कक्षा एकको पाठ्यपुस्तकलाई स्वीकृत दिएको कुरा सञ्चार माध्यममा आएपछि विभिन्न आयामबाट यस विषयमा बहस सुरु भएको छ । कसैले अहिलेको सन्दर्भमा विद्यालयमा संस्कृत भाषा पठनपाठनको औचित्यमाथि नै प्रश्न उठाएका छन् भने कसैले ऐच्छिक विषय भनिए पनि बालबालिकामाथि अभिभावक हाबी […]

Continue Reading

स्वरुप फेरिदै व्याकुल माइला गोल्डकप मैदान

लिभु संवाददाता हिलेपानी, ओखलढुङ्गा । लक्डाउनकै समयमा पनि दुधकोशी किनार स्थित व्याकुल माइला गोल्डकप मैदानको विस्तार एवं दर्शकदीर्घा बनाउने कार्य भएको छ । सङ्घीय सांसद मा. यज्ञराज सुनुवारले संसद क्षेत्र विकास कोष अन्तर्गत चालू आ.व. २०७६/०७७ मा रु. १० लाख बजेट विनियोजन गरिदिनु भएको थियो । गोल्डकपका आयोजक संस्था नयाँ नेपाल सरोकार समाजका सचिव नवीनकुमार […]

Continue Reading

२१औं वाम्बुले राई भाषाको कविता गोष्ठी २०७६ मा दोस्रो पुरस्कार हासिल सशक्त युवा कवि अम्बिर राईको सुन्दर कविता ‘धरतीमा कोरोना’ वाम्बुले भाषामा

च्याङमाखाल्वा कोरोना कोरोना ! उन ब्लानुमाखो खालि दुम्मेइ बाःम पाङ्माखा खालि दुम्मेइ बाःम च्याङ्माखा वाल्सि प्लेउम भानाम हवाइजहाज वाल्सि प्लेउम आम्नाम हेलिकप्टर पाङ्माखाङ खामा वाल्म बाःम त्यापिप पाङ्माखाल्वा चाकुल चिन वालल्वाम चाकुल अमेरिका वालल्वाम चाकुल भारत वालल्वाम तिवाइँ भाया एयरपोर्टल्वा आजुक्टु भाटाङसे रुटुम भाटाङसे रुटुम सिजिन पिङआङ ड्ओरुम प्ल्याब्बुन्चो कुलि भाटाङसे रुटुम डोनाल्ड ट्रम्पआङ ग्ल्वाकुल […]

Continue Reading